ترانس‌ها که از آن‌ها تحت عنوان مبدل ( فروش تجهیزات اتوماسیون صنعتی ) نیز یاد می‌شود، به دستگاه‌هایی گفته می‌شود که دارای قابلیت تبدیل یک مقدار به مقدار دیگری هستند. منظور از مقادیر توضیح داده شده این است که مبدل‌ها می‌توانند جریان انرژی کم و ولتاژ بالا را به ولتاژ کم و جریان انرژی بالا تبدیل کنند.

ترانس انواع مختلفی دارد که ساده‌ترین نوع آن ترانس تک فاز است. به جهت آشنایی بیشتر با ترانس بهتر است با ترانس تک فاز بیشتر آشنا شوید. در خصوص این دسته از ترانس‌ها بهتر است بدانید که رایج‌ترین ترانس‌هایی که استفاده می‌شوند، ترانس‌های تک فاز هستند.

به طور کلی می‌توان گفت بیشتر وسایل برقی موجود در خانه‌ها که به پریز برق وصل می‌شوند، دارای ترانس تک فاز هستند. در ادامه قصد داریم تا به توضیح بیشتر در مورد پاسخ این سؤال که ترانس چیست؟ بپردازیم.

ترانس چیست؟

به دستگاهی که توانایی تبدیل یک مقدار را به مقدار دیگر داشته باشد، ترانس می گویند. در واقع ترانس می تواند جریان با انرژی کم و ولتاژ بالا را به جریانی با انرژی بالا و ولتاژ کم تبدیل کند و این یعنی از ورودی کم بیشترین بازدهی را دریافت کند.
تعریف بالا تعریفی ساده از ترانسفورماتور بود در حالی که این وسیله از سیم‌پیچ‌های متعددی تشکیل شده که خودشان دارای دو دسته‌بندی سیم‌پیچ‌های اصلی و فرعی هستند. وقتی این سیم‌پیچ‌ها در کنار هم قرار می‌گیرند و مقدار جریان ثابت یا متغیری از آنها عبور کند، امکان القا جریان به سیم‌پیچ‌های کناری وجود دارد. برای اینکه مبدل‌ها به‌درستی عمل کنند بین سیم‌پیچ‌ها نباید هیچ ارتباط الکتریکی باشد؛ چراکه میدان مغناطیسی به وجود آمده جریان الکتریکی را به طور کامل در سیم‌پیچ‌ها منتقل می‌کند.

اجزای ترانس

بخش‌های مختلف ترانس یا ترانسفورماتور به شکل زیر است:

• درب، سینی و شاسی که بدنه ترانسفورماتور را تشکیل می‌دهد.
• سیم‌پیچ‌های اولیه و ثانویه
• هسته ترانسفورماتور
• پلیت یا صفحه پلیت
• پلاک راهنما یا اتیکت مشخصات
• چراغ سینال
• فیوز فشارضعیف
• سیم لاکی
• مقاومت‌ها
• دیود، خازن، ترانزیستور، آی سی
• رله
• کیت الکترونیکی فشارقوی
• پتانسیومتر
• روغن
• سیستم تهویه هوای داخل
• برق‌گیر

کاربرد ترانس

مهم ترین کاربردی که این قطعات دارند مدیریت جریان یا ولتاژ (کاهش – افزایش) می‌باشد. نام دیگر کاربرد ترانس ها انتقال توان می‌باشد. بیاید این موضوع را با ذکر یک مثال بررسی کنیم، اگر شما یک سیم پیچ معادل با 150 وات داشته باشید به دلیل وجود ترانس در سیم پیچ دوم هم 150 وات توان خواهید داشت.

دقت داشته باشید که در بعضی اوقات ممکن است ترانس شما در حین کار گرم شود و اصطلاحا داغ کنَد، این موضوع به این معنی است که مبدل شما دارای تلفات انرژی می‌باشد، یعنی میزان انرژی که دریافت می‌کند را به درستی و به صورت کامل نمی‌تواند انتقال دهد و در حین انجام این انرژی تلف می‌شود.

کار ترانس چیست؟

ممکن است برای شما هم این سوال پیش بیاید که کار اصلی ترانس برق چیست؟ نحوه کار این تجهیزات قدرتمند بر اصولی از جمله جریان متناوب برق و میدان مغناطیسی متناوب در یک سیم بنا شده است و وظیفه ترانس برق به طور کلی القای جریان از یک سیم پیچ به یک سیم پیچ دیگر با استفاده از میدان مغناطیسی است.

کاربرد ترانس یا ترانسفورماتور در برق قدرت

ترانسفورماتورها کاربرد زیادی در زمینه صنایع برقی دارند. اهمیت استفاده از این قطعه در کاهش ولتاژ برق در مصرف‌کننده و افزایش ولتاژ سمت تولیدکننده است. استفاده از ترانسفورماتور جایی بیشترین اهمیت را دارد که با کاهش و افزایش ولتاژ در شبکه اتلاف انرژی را به حداقل می‌رساند. کاربرد ترانس نمی‌شود فقط به شبکه برق قدرت محدود کرد. در ادامه با سایر زمینه‌ها آشنا می‌شوید.

کاربرد ترانسفورماتور در صنعت

یکی دیگر از پاسخ‌هایی که می‌توان به سؤال کار ترانس چیست، داد کاربرد آن در صنعت است. انرژی الکتریکی تولید شده در نیروگاه پس از انتقال به مصرف کننده به اشکال مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. دستگاه‌هایی که مصرف کننده انرژی الکتریکی تولید شده هستند، به نحوی طراحی شده‌اند که برق تولیدی نیروگاه را به همان شکل و سطح ولتاژی که هست و هنگام دریافت داشته، آن را مصرف کنند. اما در برخی موارد و بعضی از کاربردها لازم است تا برای مصرف سطح ولتاژ تغییر پیدا کند.

برای این منظور می‌توان ترانسفورماتور معمولی جوشکاری را مثال زد که به منظور ایجاد جریان بالا در خروجی، باید سطح ولتاژ را کاهش دهد. لازم به ذکر است که در برخی موارد هدف از استفاده فقط جنبه ایزولاسیون الکتریکی به منظور حفاظت را دارد که در این موارد از ترانسفورماتور یک به یک استفاده می‌شود.

کاربرد ترانسفورماتور در الکترونیک قدرت

دو ترانسفورماتور بالا برای فرکانس برق شهری مناسب هستند. لازم است بدانید اگر با الکترونیک قدرت سروکار دارید، ترانس مورد نیاز شما ترانسفورماتوری با فرکانس بالا هستند. در مبدل‌هایی که قدرت ولتاژ خروجی آنها ایزوله شده از ترانسفورماتور استفاده کرده‌اند. این مدل‌ها اول برق AC شهر را به DC تبدیل و بعد در فرکانس بالا با سوئیچینگ برق AC فرکانس بالایی را تولید می‌کنند. در مرحله بعد به‌منظور کنترل میزان ولتاژ و ایزولاسیون از ترانسفورماتوری با فرکانس بالا استفاده می‌شود. این ترانسفورماتور نسبت به مبدل مشابه شهری دارای ابعادی کوچک‌تر و هسته‌ای از جنس فریت است.

منظور از سه فاز بودن ترانس چیست؟

ترانسفورماتور سه فاز به دو نوع تقسیم می شوند:

• سه پارچه: این نوع ترانسفورماتور از سه ترانسفورماتور تک فاز تشکیل می شود.
• سه فاز سه پارچه: این ترانسفورماتور از یک هسته مشترک تشکیل شده است.

علت صدای ترانس سوئیچینگ

پس از آشنایی با ترانس جریان نوبت با آن می‌رسد تا با علت برخی از عملکرد‌های آن نظیر علت صدای ترانس نیز بیشتر آشنا شوید. علت اصلی که سبب بروز صدای ترانس می‌شود هسته آن است. جنس، نوع و مدل چینش هسته در تولید صدا توسط ترانس نقش دارد. به طور کلی هنگامی که ولتاژ سینوسی به ترانس وارد می‌شود، از آن صدا به گوش می‌رسد.